Zafertepeçalköy Zafer Anıtının bulunduğu 1181 rakımlı Zafertepe 30 Ağustos 1922 günü sabahında Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, 1. Ordu Komutanı Nurettin Paşa ve 4. Kolordu Komutanı Kemalettin Paşa’nın bizzat bulundukları 11. Tümenin gözetleme yeridir. Düşmanı bu tepeden gözetlemeye başlayan Mustafa Kemal Paşa saat 14.00 den itibaren Meydan Muharebesini bu rasat noktasından bizzat sevk ve idare etmeye başlar.
Savaştan sonra bu tepe üzerine ilk defa Atatürk’ün emri ile Şehit Sancaktar Mehmetçik Anıtı yapılmıştır. Bu anıtın 1961 senesinde Atatürk’ün Şehit Sancaktarı gördüğü yer olan Berberçamı mevkiine taşınmak üzere nakledilmesinin ardından, yeni bir anıt yapılması kararlaştırılır.
Yeni yapılacak anıt için 1962 yılında Milli Savunma Bakanlığı tarafından bir proje yarışması tertiplenmiştir.
Zafer Anıtının müsabaka broşüründe “ Milletimizin seçilmiş sanatkârlarından, geçmiş nesillerin acısını, gelecek kuşakların azmini ve iradesini dile getirmelerini isteriz. Bu müsabakaya katılanların; ruhlarını Dumlupınar öncesi ve o devrin duyguları içinde besleyip kaynatarak sanatları ile tarihimizin şanlı, verimli, gelecek günlere yol gösterici büyük bir olayını canlandırmaları” temenni edilmektedir.
Bu dilek ve duygularla yapılması düşünülen anıt için Milli Savunma Bakanlığı tarafından tertiplenen proje müsabakasında 40 proje arasından Yüksek Mühendis Mimar Levent Aksüt ve Yaşar Marulyalı tarafından hazırlanmış olan proje birinci seçilmiştir.
“Bu anıt sadece eşiz bir zaferle sona eren Türk Kurtuluş Savaşının sembolü değil, yaşayan Türkiye’nin ifadesi olmak üzere tasarlanmıştır. Anıtın teması “Milli Birlik ve Beraberlik” dir.
“Çatılmış silahların uzaktan görünüşü veya alev alev yanan bir meş’aleyi andıran bu anıt asıl manası ile Kurtuluş merhalelerini ifade eder.”
“Anıtı bir bütün olarak meydan getiren üçgen bloklar; Türk milletinin haksızlığa karşı feveranını, mukabil hareketleri, karşı koymaları, çete harplerini, iç isyanları, düşman istilasını, Büyük Millet Meclisinin kuruluşunu, Kurtuluş Savaşına hazırlık ve nihayet çeşitli mücadelelerden sonra bütün milletin tek bir vücut halinde birleşerek kazandığı 30 Ağustos Zaferini canlandırmaktadır.”
İlki 3 metre yükseklikte başlayan 10 bloktan müteşekkil anıtın sonuncu bloğu 14 metredir. Blokların kalınlığı 70 cm.dir. Bloklar beton üzerine taş ile kaplanmıştır.
Anıtı meydana getiren blokların arasından, kale mazgallarından bakılıyormuş gibi , büyük savaşın cereyan ettiği arazi görülebilmektedir. Anıtın orta kısmı, yani blokların arasında kalan saha merasim köşesidir. Zemin blok taşlarla döşenmiş, fakat Zafertepe’nin etrafı tabii kayalıklarla kendi halinde bırakılmıştır.
Zafer Anıtı 500.000 metrekarelik bir alanda inşa edilmiştir. 30 Ağustos Törenleri bu anıtın biraz ilerisinde Zafertepenin hemen eteğinde kutlanmaktadır. Burada Kurtuluş Savaşından kalmış çeşitli hatıraların sergileneceği bir müze, karşı tepeye amfi şeklinde tribünler, gazino, su deposu, çeşmeler, iki tepenin arasında kalan sahaya merasim pisti, anayol civarına muhafız kıtası için lüzumlu tesisler, otopark ve kutlamalara katılan köylülerin ve halkın atlarını bırakabilecekleri çeşitli binalar bulunmaktadır.
Zafertepe’ye yeni bir anıt yapılması ile ilgili olarak 1964 yılında çıkarılan 220 Sayılı Yasa gereğince yapılan ve Zafer Anıtı olarak adlandırılan bu anıt, 1968 yılında tamamlanarak ziyarete açılmıştır.